Bellen, whatsappen, youtuben, chatten: we doen het allemaal, constant en overal. Altijd de smartphone bij de hand en overal bereik dankzij het groeiend aantal masten voor mobiele telefonie. ‘Witte vlekken’ zijn er nauwelijks meer. Als je, zoals Elles Kater uit Nieuwe Niedorp, ziek wordt van de straling van die zendmasten, ben je in de aap gelogeerd. Zij is op de vlucht voor die straling. En slaapt al tijden buiten. Marten Visser gaat in dit artikel in gesprek met haar.
We hebben elkaar dertig seconden geleden voor het eerst de hand geschud, maar mogen meteen doorlopen naar ‘de slaapkamer’. Elles Kater (51) wijst naar een soort natuurlijke kuil in de duinrand, achterin de tuin. Er liggen een paar dekens en een kussen. Daar slaapt ze. Ze lacht. “Gaat prima hoor. Er lopen muisjes om me heen, mieren ook. Gelukkig ben ik er totaal niet bang voor.” Maar goed: ze ligt er natuurlijk niet uit weelde.
Last van straling en electra
Ergens in januari 2018 wordt het leven van Elles Kater op zijn kop gezet. Twee antennes voor mobiele telefonie in de buurt van haar huis worden ‘verbonden’. Ze maken voortaan via de lucht contact. In haar flat op de tweede verdieping aan de Van Goghlaan in Alkmaar krijgt Elles ‘de volle laag’. “Ik woonde tussen die twee masten in. Die zender is geplaatst en ik ben door die straling eigenlijk onmiddellijk een zombie geworden.”
Tegenwoordig is zelfs een spaarlamp genoeg om haar buikpijn te bezorgen. Of elektriciteitskabels. Daarom slaapt ze onder de blote hemel, in de vrijwel stralingsvrije achtertuin van haar beste vriend in Groet. Haar flat kan ze niet meer in. “Dan krijg ik weer last.” Ze vertelt het in het tuinhuisje waar ze tijdelijk bivakkeert. Zet filterkoffie op de ouderwetse manier. Water koken en opgieten. Lekker, maar ook noodzakelijk: de electriciteit in het huisje is uitgeschakeld. De boel is niet geaard en dan krijgt Elles last. Maar de stroom er af blijkt geen garantie. “Kunnen we buiten verder praten?”, vraagt ze na vijf minuten. “Ik krijg pijn in mijn rug. Waar ’t van komt? Ik heb binnen nog een paar zes volt batterijen liggen. Ik denk dat ik daar ook al niet meer tegen kan.”
Ze is er van overtuigd dat haar probleem op 23 januari 2018 is ontstaan. Tussen de telefoniemasten aan de Picassolaan en de Honthorstlaan in Alkmaar werd toen een verbinding gemaakt. “Heb ik nagevraagd bij mensen die deskundig zijn op dat gebied. Zo’n stralenbundel tussen twee masten waaiert uit. Ook naar mijn flat. Achteraf heb ik vastgesteld dat ik vanaf die tijd raar begon te worden. Ik zat maar wat voor me uit te staren, voelde me bedreigd door van alles en nog wat en kreeg veel last van migraine. Eerst had ik nu en dan een aanval, nu elke avond.”
Het wordt nog gekker. Ineens loopt ze te dwalen in de stad die ze heel goed kent. “Gewoon verdwaald, heel raar.” In de winkels gaat het soms ook fout. “Ik reageerde heel sterk als ik een betaling deed via een pinapparaat dat met wifi verbonden was. Steken in mijn buik. Als ik m’n flat binnen ging, was het alsof mijn hoofd in de brand stond. Ik was verward en enorm onrustig, kon werkelijk geen seconde meer stil zitten.” Wat is er loos? Ze weet ’t niet.
Achtertuin als uitvalsbasis
Tot ze op een gegeven moment op haar geliefde volkstuin is, aan de rand van Alkmaar. Ver weg van zendmasten en elektrische apparatuur. Ineens valt het kwartje. Hier heeft ze geen last van die rare verschijnselen. “En als ik aan het wandelen was in de duinen ook niet.” Ze begint de link te leggen met de straling van die telefoonmasten. En met ‘elektrogevoeligheid’. “Mijn buurvrouw zette een keer haar elektrische fiets tegen mijn tuinhuisje. Ik had haar niet gezien, kon niet weten dat ze er was. Maar het voelde ineens alsof mijn hele huisje onder stroom stond. Toen wist ik het.”
Dat is mooi, maar daar koop je natuurlijk helemaal niks voor. Want er is geen pilletje voor deze ‘kwaal’. En probeer maar eens te leven zonder in contact te komen met straling van zendmasten, die dingen staan overal. Haar flatje is sowieso een ‘no go area’, stelt ze vast met een stralingsmeter die ze van vrienden krijgt. De achtertuin van haar beste vriend in Groet wordt voorlopig haar uitvalsbasis. Je kunt het slechter treffen, ze bivakkeert er in een heerlijke groene oase. “Ja, het is hier een paradijsje, maar ik zit er niet vrijwillig. Hier is nauwelijks straling. In mijn flat in Alkmaar meet ik tienduizend keer meer straling dan hier. De duinen zijn nog beter voor me, zeker op de lager gelegen punten heb je daar nauwelijks straling.”
Ook het huis van haar moeder, een beetje op een ‘achterafje’ aan de Dorpsstraat in Nieuwe Niedorp is een veilige haven. Moet ze eerst wel even uitvogelen hoe ze er kan komen. “Je moet een heleboel zendmasten passeren. Krijg ik weer pijn in mijn buik. Ik nam altijd de kortste route. Kom op, niet zeuren dacht ik dan. Je rijdt er in de auto met tachtig per uur langs toch? Hoe erg kan ’t zijn? Maar blijkbaar kan ik daar al niet tegen. Nu neem ik een omweg, om zendmasten te vermijden. Ik heb ook een andere route naar mijn volkstuin in Alkmaar gevonden, daar probeer ik toch nog regelmatig heen te gaan.”
Je wordt meteen voor gek verklaard
Nou is overgevoeligheid voor straling van telefoniemasten al moeilijk te begrijpen voor de gemiddelde mens, maar overgevoelig voor elektriciteit? Ziek worden van iets alledaags als een spaarlamp? Van elektrische leidingen en stopcontacten in een huis? Dat gaat nog een stap verder. “Klopt. Een spaarlamp geeft foute stroom, daar heb ik last van. En elektra kan ik alleen hebben als het geaard is. Het komt allemaal door die overdosis aan straling die ik heb gehad. Ik moet nu eerst ‘ontstralen’. Rust nemen en bijkomen. En dan hopen dat ik langzaamaan weer wat beter tegen die straling bestand raak.”
Ziek worden door straling en electromagnetische velden. Probeer dat maar eens uit te leggen aan je omgeving. “Je wordt voor gek verklaard natuurlijk, dat is heel erg vervelend”, zegt Elles Kater. “Ik trek ’t me niet meer aan, al was het maar omdat ik daar helemaal de energie niet voor heb.” Mensen die claimen last te hebben van straling worden vaak weggezet als ‘gekkies met een hoedje van aluminiumfolie op’, tegen de straling. In die categorie zit ze niet, maar toch: snapt ze dat er nu veel lezers zullen zijn die denken dat het allemaal ’tussen de oren zit? Dat snapt ze. Heel goed zelfs.
“Omdat ik me dat zelf natuurlijk in het begin ook wel heb afgevraagd. Ik ben altijd al een gevoelig typje geweest. De wereld om mee heen overweldigt me, zeg maar. Daarin had ik prima mijn weg gevonden. Hoe? Door mensenmassa’s te vermijden, bijvoorbeeld. Die zijn niet goed voor mij. Maar ik was niet wereldvreemd. Voor deze ellende begon was ik best wel gek met m’n iPadje. Al wist ik toen al dat ik wel de wifi moest uitzetten als ik ging slapen. Maar nu is het gewoon niet meer te harden. Het heeft heel erg met draadloze netwerken te maken, als een computer verbonden is met de kabel heb ik al minder last. En overigens is aluminiumfolie een prima middel om straling tegen te houden. Om de zoveel tijd moet ik natuurlijk wel mijn mail checken. Doe ik altijd wat aluminiumfolie voor me. Werkt perfect.”
Naar het buitenland?
Hoe lang gaat ze dat slapen onder de sterrenhemel nog volhouden eigenlijk? “Ik ben er nog niet uit hoe het verder moet. Waarschijnlijk gaan we een goede plek voor me maken bij mijn moeder in Nieuwe Niedorp. Het komt wel goed.” Ze neemt het maar zoals het komt, zegt ze. “Ik heb altijd veel ondernomen in mijn leven, ben met heel veel mensen in contact geweest. Nu ben ik op een punt in mijn leven dat ik een innerlijke reis moet maken. Ik hou heel erg van lezen, van op mezelf zijn. Dus het kluizenaarsleven is voor mij niet zo’n heel grote opgave.
Met een goede vriendin heeft ze nog nauwelijks contact. “Die zegt: ‘Ik geloof je niet, je stelt je aan. Dat kan, maar betekent wel dat we niet veel contact meer hebben.” Haar twee dochters en ook haar moeder en andere familieleden steunen haar wel. “Mijn dochters zagen ook wat die straling met me deed, zagen dat ik begon te trillen als een gek.” Bij haar huisarts vindt ze in eerste instantie geen gehoor. “Ik ben teruggegaan naar mijn oude huisarts en die neemt me wel serieus. Wat ik graag zou willen is een MRI-scan ondergaan. Want het is aan te tonen in de hersenen.”
Ze heeft ‘heel lieve mensen’ om zich heen. Die boodschappen voor haar doen bijvoorbeeld. In de toekomst hoopt ze weer een beetje normaal te kunnen functioneren. “Ik moet nu eerst rusten en bijkomen van die grote dosis straling. Ik hoop dat ik er straks weer iets beter tegen kan. Het gaat al vooruit. Een paar maanden geleden moesten mensen in mijn omgeving hun mobieltje echt uitzetten. Nu is het ook goed als ze hem op vliegtuigstand zetten. Misschien ga ik wel naar het buitenland. Naar een plek waar niet iedereen constant met z’n mobieltje bezig is.”
Geschreven door: Marten Visser
N.B. Dit artikel en de foto zijn met toestemming geplaatst.
Lees ook de ervaringsverhalen van anderen op deze pagina.
Waardeer je deze website?
Overweeg dan ook eens om een donatie te doen, zodat de website ook in de toekomst kan blijven bestaan.