Na een aantal recente rechtbankuitspraken waarin elektrohypersensitiviteit (EHS) werd erkend, is er onlangs wederom een uitspraak gedaan door een Franse rechter die EHS als beroepsziekte erkent.
Dit is de eerste keer dat het door een rechtbank als een beroepsziekte wordt aangemerkt. Een belangrijk signaal aan de overheid, werkgevers en de bedrijfsgezondheidssector om de gevolgen van blootstelling aan elektromagnetische velden (EMV) voor de gezondheid van de werknemers, en de juridische risico’s die zij lopen, niet uit het oog te verliezen.
Eerder al werd door een Franse rechter erkend dat de blootstelling aan EMV van een werknemer met EHS leidde tot een arbeidsongeval. Ook heeft het Spaanse hooggerechtshof EHS onlangs erkend.
Deze uitspraken zijn een belangrijk signaal dat blootstelling aan EMV – ook onder de daarvoor geldende limieten – op het werk kan leiden tot ernstige, invaliderende aandoeningen. En dat aandacht nodig is hoe met de blootstelling aan EMV op het werk om te gaan en hoe je deze kunt verminderen. Door de steeds verdere uitrol van draadloze toepassingen op het werk krijgen steeds meer werknemers klachten. En dit terwijl de werkgever een zorgplicht heeft en moet zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Uitval van werknemers heeft ook grote financiële consequenties, wat voorkomen kan worden door blootstelling te verminderen.
Veel mensen beperkt toegang tot werk door EHS
Interessant in dit kader is een recent onderzoek uit Engeland waarin is onderzocht in hoeverre werknemers met EHS beperkt toegang hebben tot werk. Dit is de eerste keer dat zo’n onderzoek is gedaan. Uit dit onderzoek komt naar voren dat veel mensen beperkt toegang hebben tot werk door EHS. In de groep met ernstige klachten is dat 0,65%, oftewel 435.500 mensen. En in de groep met gemiddelde klachten betreft het 18% die verminderde toegang tot werk heeft.
Om de mensen met deze aandoening aan het werk te houden adviseert men maatregelen te nemen om blootstelling aan EMV op de werkplek te verminderen. Gezien het grote aantal mensen dat hierdoor uitvalt, is dit een oproep aan werkgeversorganisaties en de overheid om hier ook in Nederland onderzoek naar te gaan doen.
Franse uitspraak
Zeker nu steeds meer rechters erkennen dat blootstelling aan EMV kan leiden tot gezondheidsklachten en de toegang tot werk daarmee beperkt wordt. Van belang is de recente Franse uitspraak omdat het de eerste keer is dat een rechter oordeelt dat EHS tot een beroepsziekte kan leiden. Om wat meer inzicht te krijgen in hoe de rechter tot zijn oordeel is gekomen zal ik hier verder op ingaan. De uitspraak is gedaan door de rechtbank van Cergy-Pontoise op 17 januari 2019.
De werknemer in deze zaak betreft een onderzoekstechnicus die vanaf 2006 op een scheikundig laboratorium werkte. Hij krijgt klachten als tinnitus, spijsverteringsproblemen, slapeloosheid, concentratieproblemen en hoofdpijn. Hij wordt op zijn werk blootgesteld aan atypische en significante EMV van verschillende types, onder andere van een massaspectometer. Dit voor een langere periode van vier jaar, tussen de vier en acht uur per dag. Hij bezoekt van 2008 tot 2011 verschillende malen de bedrijfsarts.
Professor Belpomme stelde in 2011 de diagnose EHS, waarbij hij aangeeft dat de werknemer EMV moet vermijden. Ook die van lage intensiteit, aangezien hij anders ernstige gezondheidsschade, zoals hersenbeschadiging, kan oplopen. De diagnose wordt bevestigd door twee andere artsen. Uit metingen – die overigens twijfelachtig worden genoemd omdat deze niet alle EMV bevatten waaraan hij wordt blootgesteld – komt naar voren dat de blootstellingslimieten niet overschreden worden.
Op 15 maart 2016 adviseert de ‘Commission de reforme’ – een instantie die bij overheidsbetrekkingen adviseert over arbeidsongevallen en beroepsziekten – dat de intolerantie voor EMV van de werknemer toe te schrijven is aan zijn werk.
Oordeel rechtbank
De rechtbank oordeelt dat door de specifieke omstandigheden van dit geval, en in het bijzonder door het gunstige advies van de Commissie, het voldoende waarschijnlijk is dat de werknemer EHS heeft opgelopen door zijn werk. Dit ondanks het gebrek aan medische consensus over een causaal verband tussen langetermijngevolgen voor de gezondheid en blootstelling aan EMV.
De rechtbank oordeelt verder dat de werknemer op zijn werkplek langdurig en significant is blootgesteld aan EMV van meerdere frequenties, waarvan sommige atypisch. De blootstelling aan EMV heeft geleid tot reële en medische invaliderende aandoeningen bij de werknemer, die zich twee jaar na het begin van zijn dienstverband hebben ontwikkeld. Ook door het niet bestaan van een eerdere aandoening of andere externe factoren die niet gelegen zijn in zijn werk, is het voldoende aannemelijk dat de EHS van de werknemer verband houdt met zijn werk.
In Nederland
In Nederland zijn er ook veel werknemers die – net als in bovengenoemde zaken – uitvallen vanwege gezondheidsklachten door blootstelling aan EMV. Hoeveel het er zijn is niet bekend, aangezien er in Nederland geen onderzoek naar gedaan is en (arbo)artsen hier veelal nog onbekend mee zijn. Om die reden worden de klachten vaak als onverklaarde lichamelijke klachten aangemerkt. Uitval die niet per se nodig is omdat men vaak met eenvoudige maatregelen de blootstelling aan EMV kan verlagen.
Dit is ook van belang ter preventie, zodat voorkomen wordt dat werknemers uitvallen door een te hoge belasting door EMV. Het is daarom belangrijk dat een werkgever dit serieus neemt, een open gesprek aangaat en zich afvraagt wat voor maatregelen genomen kunnen worden om de werknemer weer gezond aan het werk te krijgen. Zoals dat ook in het bovenstaande Engelse onderzoek wordt geadviseerd. Een onderzoek dat gezien de grote impact die EMV op werknemers kan hebben navolging verdient in Nederland. Een oproep dus aan werkgeversorganisaties, arbodiensten en/of overheid!
Martine Vriens
Waardeer je deze website?
Overweeg dan ook eens om een donatie te doen, zodat de website ook in de toekomst kan blijven bestaan.