Inwoners uit het dorp Zorgvlied (gemeente Westerveld) strijden al jarenlang tegen een zendmast die KPN wil plaatsen tussen Zorgvlied en Wateren. Door alle commotie staat het lokale antennebeleid nu ook op de agenda van de gemeenteraad.
Op 25 augustus vond er tijdens een politieke avond van gemeente Westerveld een debat plaats over het Initiatiefvoorstel Beleid Antennes en Zendmasten. Een onderdeel daarvan betrof de mogelijkheid tot stralingsarm bouwen en stralingsarme woongebieden.
Wij waren zeer verheugd om te zien dat zowel de gemeenteraadsleden als de wethouder open staan voor burgerinitiatieven die de mogelijkheden willen onderzoeken om een stralingsarm woongebied in Westerveld (Drenthe) te creëren. In dit bericht een verslag van de strijd tegen de zendmast en van de politieke avond van gemeente Westerveld, waarbij ook twee insprekers hun verhaal deden.
Strijd tegen zendmast in Zorgvlied
In gemeente Westerveld is al sinds januari 2018 een strijd gaande tegen een 40 meter hoge zendmast die KPN vlakbij de dorpsentree van Zorgvlied wil plaatsen. Op het terras van eethuis/cafetaria Zorgvlied zou je er dan bijna onder zitten. Zo’n 75 inwoners kwamen hier tegen in opstand, waaronder ook een imker die de enorme zendmast pal tegenover zijn boerderij zou krijgen. Als de plaatsing van de zendmast op deze locatie doorgaat, dan vreest hij het ergste voor zijn bijen.
Nadat de gemeente en de rechtbank Noord-Nederland de ingediende bezwaren eerder al hadden afgewezen, deed de Raad van State in april 2020 hetzelfde. Momenteel loopt er nog een Herzieningsverzoek bij de Raad van State, wellicht dat dit de zendmast toch nog tegen kan houden.
Initiatiefvoorstel Beleid Antennes en Zendmasten
Door alle commotie is de gemeenteraad in Westerveld inmiddels flink betrokken bij het onderwerp. Diverse inwoners hebben de gemeenteraad geïnformeerd dat er veel valt aan te merken op de blootstellingsnormen die in Nederland worden gehanteerd en dat er ook in Westerveld diverse mensen zijn die (ernstige) gezondheidsklachten ervaren door straling. Het is ook een taak van de gemeente om de gezondheid van haar burgers te beschermen.
Zorgvlied is een van de weinige plekken waar geen zendmasten staan, waardoor een aantal mensen die gezondheidsklachten ervaren door straling juist in deze regio zijn gaan wonen. In mei 2020 werd de gemeente via een notitie van een Utrechtse jurist nadrukkelijk opgeroepen om in deze regio geen extra zendmasten te plaatsen, maar er juist een stralingsarm proefgebied van te maken. De gemeente kan zo’n stralingsarm gebied opnemen in de Omgevingsvisie.
Op 25 augustus 2020 was er een politieke avond waarin Wilfred Beets van Progressief Westerveld het Initiatiefvoorstel ‘Beleid Antennes en Zendmasten’ inbracht. De avond startte met twee insprekers, Astrid de Cock en Ellerien van der Meulen. Vervolgens vond er een debat over het initiatiefvoorstel plaats.
Inspreken Astrid de Cock
Astrid heeft in maart 2020 ook al bij de gemeenteraad ingesproken over zendmasten en gezondheid. In maart heeft zij o.a. gemeld dat de Rijksoverheid en GGD stellen dat alles veilig is zolang de straling binnen de ICNIRP-blootstellingslimieten blijft, maar dat er over deze limieten grote wetenschappelijke onenigheid is.
Inmiddels stellen wereldwijd steeds meer wetenschappers dat deze normen ons onvoldoende beschermen. De Gezondheidsraad hecht tot nu toe weinig waarde aan celonderzoek, terwijl juist bij dat onderzoek veel schadelijke effecten zijn gevonden. Met het oog op de wetenschappelijk verdeeldheid adviseert Astrid de gemeenteraad om in het beleid het voorzorgsprincipe op te nemen. Om met de woorden van de Minister-President te spreken; ‘Voorzichtigheid nu, is beter dan spijt achteraf‘.
Verder vertelt Astrid dat staatssecretaris Mona Keijzer in juni 2020 een delegatie van stralingsbewuste organisaties heeft uitgenodigd en persoonlijk gesproken, dit met name over de wenselijkheid van stralingsarme woongebieden. Keijzer heeft toegezegd hier samen met andere ministeries een vervolg aan te willen geven. Stralingsarme woonplekken zijn van groot belang voor mensen die gezondheidsklachten ervaren door straling; die mensen kunnen nu geen kant meer op.
Als kanttekening bij het initiatiefvoorstel geeft Astrid nog aan dat 50 meter afstand tot een zendmast onvoldoende bescherming geeft. Onderzoek laat zien dat dit zeker 400 meter afstand moet zijn, en voor stralingsgevoelige mensen minstens 500 meter. Tot slot attendeert ze de raad op het landelijke burgerinitiatief Stralingsbewust Wonen, dat in elke provincie een plek wil creëren waar mensen stralingsarm kunnen wonen. In Westerveld kan ook bekeken worden waar een stralingsarm gebied gerealiseerd zou kunnen worden.
Inspreken inwoner Ellerien van der Meulen
Vervolgens vertelt Ellerien haar ervaringsverhaal. Zij is sinds 2012 elektrohypersensitief (EHS) en woont na vele omzwervingen sinds 2,5 jaar noodgedwongen in een caravan in Wateren. Haar woning in Zorgvlied heeft zij onlangs om deze reden – tot haar grote verdriet – moeten verkopen.
Ellerien voelt en hoort de verschillende frequenties van straling. Ze voelt ze duidelijk als een krachtige inwendige resonantie en ervaart daarnaast de volgende symptomen: hoofdpijn, pijnlijke scherpe tintelingen, brandende huid met hete naalden, een gloeiend hoofd, concentratieverlies en grote slaapproblemen. Zo’n continue inwendige resonantie is een ware marteling, zo vertelt ze.
EHS-ers zijn ‘de kanaries in de kolenmijn’, zij nemen het als eerste waar. EHS-ers zijn mensen die net als iedereen ooit een normaal leven hadden, maar bij wie op een dag stralingssymptomen ontstaan zijn, die hun hele leven plotseling ontwrichten. Ellerien heeft een HBO-opleiding en is jarenlang als politiefunctionaris in Den Haag werkzaam geweest. En daarna als milieu-inspecteur bij de provincie in Assen. Mensen denken over het algemeen dat het hen niet overkomt. Tot de dag dat je zelf aan de beurt bent en dan is er geen weg terug.
Nu zij haar woning verkocht heeft is zij aangewezen op haar caravan. Zonder douche, zonder toilet, zonder wasmachine en zonder internet. De vraag is nu of zij de rest van haar leven als stralingsvluchteling in een caravan door moet brengen, omdat zij als EHS-er nergens in Nederland meer kan wonen. En waar moet zij heen als de zendmast tegenover haar caravan toch geplaatst gaat worden? Ze heeft de burgemeester voorgesteld om ‘witte zones’ te creëren, waar zeker goede mogelijkheden voor zijn. Mogelijke locaties zouden bijvoorbeeld in de buurt van Lhee en de Sterrenwacht kunnen zijn, dat is nu al een stralingsarm gebied.
Debat Initiatiefvoorstel Beleid Antennes en Zendmasten
Vervolgens gaf Wilfred Beets van Progressief Westerveld een toelichting op het initiatiefvoorstel. Hij gaf aan dat het beleidsvoorstel vooral om een ‘zendmasten-visie’ gaat. Dit voorgenomen beleid kan straks meegenomen worden in het participatietraject van de Omgevingswet. De datum van de invoering van de Omgevingswet verschuift echter steeds meer naar achteren, terwijl er voor een aantal recente ontwikkelingen wel nu al nieuw beleid gemaakt moet worden.
Na een levendig debat bleek dat alle partijen positief staan ten opzichte van burgerinitiatieven die een pilot voor stralingsarm wonen willen bewerkstelligen. Dit kan gewoon nu al gerealiseerd worden. Het voorstel sluit aan bij het advies van het College om dit onderwerp mee te nemen in de Omgevingsvisie.
Verantwoordelijk wethouder Klaas Smidt gaf tijdens het debat aan dat zij als College in de woonvisie al hebben uitgesproken dat zij altijd initiatieven van groepen bewoners met een specifieke woonbehoefte zullen omarmen. In die zin dat ze dat, zover ze kunnen, zullen faciliteren. Maar de vraag moet wel vanuit de samenleving komen. Aldus de wethouder (zie hier vanaf 2:41 uur). Daarnaast staat hij ervoor open om in gesprek te gaan met Progressief Westerveld op basis van de specifieke deskundigheid die zij al verzameld hebben.
Het volledige debat is terug te kijken via deze link (vanaf 1:48 uur). Zie ook dit nieuwsbericht dat Hans Knijff van Dagblad van het Noorden schreef over deze politieke avond.
De besluitvorming over het initiatiefvoorstel vond vervolgens plaats op 8 september 2020. Tijdens deze raadsvergadering bleek nogmaals dat alle partijen open staan voor een pilot van een burgerinitiatief voor een stralingsarm woongebied, maar dat ze het niet nodig vonden om hier een apart beleidsvoorstel voor aan te nemen. Het onderwerp zal ingebed worden in de Omgevingsvisie.
Tot besluit
We waren zeer verheugd om te zien dat er serieuze kansen liggen in het realiseren van een pilot voor een stralingsarm woongebied in gemeente Westerveld. Het had mooi geweest als het initiatiefvoorstel wel officieel was aangenomen, maar de intenties zijn duidelijk en we gaan hier met ons burgerinitiatief Stralingsbewust Wonen zeker een vervolg aan geven!
Verslag: Silvia Belgraver
Lees ook:
> Westerveld eerste gemeente met stralingsarm woongebied? Lokale werkgroep van start gegaan.
Waardeer je deze website?
Overweeg dan ook eens om een donatie te doen, zodat de website ook in de toekomst kan blijven bestaan.