U zult maar lokaal of regionaal politiek verantwoordelijk zijn in deze tijd waarin het debat over de uitrol van het 5G netwerk telkens weer oplaait. Enerzijds heeft u dan te maken met groeperingen en burgers die met klem wijzen op gezondheidsrisico’s van elektromagnetische velden (EMV), en anderzijds wordt u door overheids- en adviesorganen met klem gewezen op de afwezigheid van gezondheidsrisico’s van EMV. Probeer in dat spanningsveld maar eens een goede beslissing te nemen.
Daar bovenop komt het wetsvoorstel dat stelt dat gemeenten een “redelijk verzoek tot plaatsing van draadloze toegangspunten” (dat wil zeggen 5G antenne installaties) zullen moeten inwilligen.
Het goede nieuws is, het wetsvoorstel is nog maar een voorstel en zelfs als het wel een wet zou worden, blijft de vraag: Wat is een “redelijk verzoek”? Daarom is voor u een onafhankelijke en op feiten gebaseerde handleiding samengesteld die u helpt om tot een politiek en ethisch verantwoorde beslissing te komen.
De feiten op een rij:
- Nederland is conform art. 191 van het Verdrag van Europa verplicht om zich aan het voorzorgsprincipe te houden.[1] [2] Dit wordt bevestigd door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, bij monde van het Antennebureau.[3] Het Antennebureau stelt vervolgens dat het voorzorgsprincipe niet gehanteerd hoeft te worden bij het plaatsen van antenne-installaties omdat gezondheidsrisico’s onder de huidige blootstellingslimieten onwaarschijnlijk zouden zijn.
- De Gezondheidsraad heeft in 2008 het volgende gezegd over het voorzorgsprincipe[4]:
a) Het voorzorgsprincipe moet gehanteerd worden wanneer er sprake is van een plausibel risico.
b) Er is sprake van een plausibel risico “…als ten minste enkele erkende experts op het betreffende vakgebied zich zorgen maken over de dreiging.”
Aangezien er inmiddels 252 erkende experts op het betreffende vakgebied hun zorgen hebben geuit over de ontoereikendheid van de huidige blootstellingslimieten[5], is er sprake van een plausibel risico en daarom moet het voorzorgsprincipe toegepast worden.
- In twee rapporten (2013, 2016[6]) heeft de Gezondheidsraad de Rijksoverheid geadviseerd om het ALARA principe (‘As Low As Reasonably Achievable’) te hanteren ten aanzien van de blootstelling aan EMV. De overheid heeft op basis van een verdraaiing van het advies gesteld dat de overheid het ALARA principe niet hoeft te hanteren en dat het alleen zou gaan om een appèl op burgers en bedrijven. Gemeenten en provincies zouden er goed aan doen om het ALARA advies van de Gezondheidsraad te lezen en het over te nemen.
- De Gezondheidsraad heeft in 2016 het volgende gezegd over omgevingsbeleid met betrekking tot milieunormen: “…bijna alle gezondheidsschade treedt op onder de norm.”[7] Aangezien antenne installaties een onmiskenbare omgevingsfactor zijn, waarbij milieunormen gehanteerd worden, is het advies van de Gezondheidsraad ook van toepassing op blootstelling aan EMV en de ontoereikendheid van de normen.
- De wetenschap is tot op het bot verdeeld over de veiligheid en toereikendheid van de momenteel gehanteerde blootstellingslimieten die door de ICNIRP[8] geadviseerd worden.
- Het feit dat de Europese Commissie, de Nederlandse overheid en haar adviesorganen partij kiezen in het huidige debat bewijst geenszins dat de limieten veilig zijn.
Beleidsadvies
Uit deze feiten kan het volgende beleidsadvies worden afgeleid:
Baseer uw beleid op voorzorg en preventie van gezondheidsschade, bijvoorbeeld voor 5G antenne-installaties, conform;
a) Verdrag van Europa, art. 191
b) Voorzorg met rede, Gezondheidsraad 2008
c) Mobile phones and cancer, part 1 en 3, Gezondheidsraad, 2013 en 2016
d) Meewegen gezondheid in omgevingsbeleid, Gezondheidsraad 2016
Tot slot: De provincie Friesland heeft, in reactie op de eerste inspreekronde, al aangegeven dat er in hun omgevingsvisie ruimte is voor het voorzorgsprincipe en strengere milieunormen. Het is te hopen dat velen dit goede voorbeeld zullen volgen!
Drs. Alja Hoeksema,
Ethica
[1] https://maxius.nl/verdrag-betreffende-de-werking-van-de-europese-unie-rome-25-03-1957/artikel191
[2] Voor achtergrondinformatie over het voorzorgsprincipe: https://www.youtube.com/watch?v=7fZwCKUbpb0
[3] https://www.antennebureau.nl/straling-en-gezondheid/het-voorzorgsprincipe
[4] https://www.gezondheidsraad.nl/documenten/adviezen/2008/09/26/voorzorg-met-rede p. 17
[6] Gezondheidsraad: Mobile phones and cancer, Part 1: Epidemiology of tumours in the head, Den Haag, 2013, p. 122-123 en Mobile phones and cancer, Part 3: Update and overall conclusions from epidemiological and animal studies, p. 54
[7] https://www.gezondheidsraad.nl/documenten/adviezen/2016/07/20/meewegen-van-gezondheid-in-omgevingsbeleid en Persbericht van de Gezondheidsraad 20-07-2016
Waardeer je deze website?
Overweeg dan ook eens om een donatie te doen, zodat de website ook in de toekomst kan blijven bestaan.