Marjolein van Pagee schreef een informatief artikel, waarin zij haar zorgen uit over de gevolgen van kunstmatig opgewekte ‘straling’ voor de natuur en ons leefmilieu. Aan de hand van het boek ‘Elektrisch Ecosysteem’ van Sander Funneman betoogt zij dat het onmogelijk is om vol te houden dat de schadelijkheid van straling niet bewezen is. Ook is het wetenschappelijk niet te verantwoorden om 5G-critici als een stel hersenloze complotdenkers te framen.
In plaats daarvan zouden we ons moeten verdiepen in de elektrische communicatie van bijen, bacteriën, vogels, waterdieren, bomen, planten, de planeten en de maan. Ook al staat het onderzoek naar natuurlijke ‘straling’ nog in de kinderschoenen, er zijn al heel wat studies beschikbaar die de puzzel kunnen helpen leggen.
Het artikel van Marjolein van Pagee werd onlangs in de zomer-editie van Milieu-Visie geplaatst (het Ledenbulletin van Vereniging Milieudefensie). Goed om te zien dat ook Milieudefensie aandacht besteed aan dit belangrijke onderwerp. Laten we hopen dat dit betekent dat ze zich nu ook actief willen gaan inzetten om natuur en milieu te beschermen tegen schadelijke effecten van kunstmatige straling. Onderstaand kun je het volledige artikel lezen:
Elektrische communicatie in de natuur onontgonnen onderzoeksgebied
Geen wetenschapper kan garanderen dat kunstmatige straling natuurlijke processen niet ontregelt
Veel van wat de industriële mens in de loop van de eeuwen ontwikkeld heeft, vindt zijn oorsprong in de natuur. Ook al kloppen we onszelf graag op de borst over onze vindingrijkheid en wat de wetenschap allemaal al heeft ‘ontdekt’, zo creatief en origineel zijn wij eigenlijk niet. Vaak zijn technische uitvindingen niet alleen een kopie maar ook nog eens een slap aftreksel van de pure kracht en authenticiteit die het natuurlijke origineel te bieden heeft. Sterker nog, het nabootsen van fenomenen uit de natuur brengt, bij nader inzien, nogal eens risico’s met zich mee. Denk aan de talloze bijwerkingen van medicijnen geproduceerd door de farmaceutische industrie. Ooit droomden we te kunnen vliegen als een vogel, maar toen dat lukte kwamen we erachter dat al die uitlaatgassen de atmosfeer schade toebrengen. Nu kunnen we nauwelijks meer terug.
Dat geldt evenzeer voor ontwikkelingen in de telecommunicatie. De natuur communiceerde allang ‘draadloos’ voordat de industrie dit natuurlijke fenomeen ontdekte en ging benutten voor het gemak van de mens. Tijdens de ‘intelligente lockdown’ in Nederland zijn telecombedrijven druk bezig met het toevoegen van nieuwe generatie 5G-zendmasten aan bestaande opstelpunten. Terwijl er nog een kort geding aan de gang was, en de nieuwe frequenties nog geveild moesten worden, maakte Vodafone op 28 april jl. bekend dat zij een deel van hun 5G-zendmasten al in werking hadden gesteld. Zij maakten voor dit doel gebruik van de overige ruimte op de bestaande 4G-frequentieband.
Het verzet tegen deze nieuwe toepassing is groeiende. Maar 5G-critici worden in de media al snel weggezet als ‘complotdenkers’ die slechts op hun onderbuikgevoel reageren en niet voldoende op de hoogte zijn van wetenschappelijk verifieerbare feiten. Aan de overheid gelieerde instanties (zoals het RIVM, de Gezondheidsraad, het Antennebureau, Kennisplatform Elektromagnetische Velden) stellen ons gerust: er is niets aan de hand, we houden ons in Nederland aan internationaal opgestelde normen, het enige gevaar is het opwarmen van weefsel op het moment dat de stralingslimiet wordt overschreden. Het algemene standpunt luidt dat overige stralingsklachten naar alle waarschijnlijkheid een andere oorzaak hebben.
Veel hangt af van de experts die de overheid en telecombedrijven informeren. Zijn dat vooral techneuten die elke nieuwe technische ontwikkeling enthousiast toejuichen, of bevinden zich onder hen ook biologen, artsen en wetenschappers die zich focussen op het functioneren van de natuur? Net als met alle andere technische en industriële ontwikkelingen is de vraag: weten we eigenlijk wel wat we ons op de hals halen?
Elektrisch ecosysteem
Onderzoeker Sander Funneman meent dat we nauwelijks weten waar we aan beginnen. Al sinds de jaren tachtig doet hij onderzoek naar de werking van elektriciteit in de natuur. Hij las alles wat los en vast zat en verzamelde alle relevante publicaties die hij maar kon vinden. Naar aanleiding daarvan schreef hij het boek Elektrisch Ecosysteem (2019) waarin hij zijn fascinatie voor dit fenomeen op aanstekelijke wijze uit de doeken doet. Het leest als een lofbetuiging aan de ingenieuze werking van de natuur. Hij bespreekt hoe draadloze en bekabelde communicatie werkt bij o.a. bijen, bacteriën, vogels, waterdieren, bomen, planten en mensen en hoe alles in contact staat met elkaar. Hij spreekt over het ‘wortel-wijd-web’ als hij uitlegt hoe bomen en planten communiceren. En beschrijft ‘hoe planten en dieren niet op maar in een slimme planeet leven en hoe zij het intelligente ‘internet der dingen’ gebruiken van die planeet zonder dat mensen daar iets van afweten.’
Aan de hand van talloze wetenschappelijke studies, toont Funneman vanaf microniveau (cellen en bacteriën) tot aan het universum (de planeten en de maan) hoe elektromagnetische straling alles regelt. Het besef dat al het leven op aarde werkt door middel van elektriciteit en magnetisme, is een relatief nieuw inzicht, zo benadrukt hij steeds weer. Kennis hierover is in de afgelopen veertig jaar ontwikkeld. In de inleiding vergelijkt hij het met een enorme puzzel van tienduizenden stukjes die samen het elektrisch ecosysteem vormen, maar die voor ons mensen vooralsnog in nevelen is gehuld. Kunstmatige frequenties, de straling van bijvoorbeeld zendmasten, stelt hij voor als een honderdtal niet passende puzzelstukjes die er op tafel bij worden gegooid en die het maken van de grotere puzzel bemoeilijken.
De wetenschappelijke interesse voor dit nog nauwelijks ontgonnen onderzoeksgebied gaat nagenoeg gelijk op met de industriële toepassing ervan. We weten dus nog maar net dat het natuurlijk fenomeen bestaat en we voegen alweer onnatuurlijke signalen toe. Dat de gevestigde instanties zich haasten te zeggen dat straling natuurlijke processen niet beïnvloedt, is opmerkelijk. De enorme hoeveelheid aan wetenschappelijke studies waar Funneman zich op baseert, en die nog maar een tipje van de sluier oplichten, duidt erop dat er geen reden is om 5G-critici als ongeïnformeerde complotdenkers weg te zetten. Het argument dat schadelijkheid niet bewezen is, is geen garantie dat kunstmatige straling veilig is.
Kunstmatige straling alomtegenwoordig
Draadloze verbindingen zijn niet meer weg te denken uit onze directe leefomgeving. Nu al zijn er generaties die niet meer weten hoe het is om zonder mobiele telefoon te leven. Uiteraard gaat het verder dan telefoneren of het doorsturen van foto’s en filmpjes via WhatsApp.Voor allerlei toepassingen worden kunstmatige radiofrequente velden ingezet: videobellen, digitale televisie, pinautomaten, ‘slimme’ elektriciteitsmeters, zelfregulerende landbouwapparatuur, je kunt het zo gek niet bedenken of het werkt via een draadloze internetverbinding. Draadloos dient het gemak.
Toch, ook als er geen draad aan te pas komt, is er nog steeds ‘iets’ dat de verbinding tot stand brengt. Hoewel niet zichtbaar voor het blote oog is er een bepaalde energiestroom die het ouderwetse draadje vervangt en al onze berichten, foto’s en filmpjes door de ‘lucht’ verstuurd. Dit wordt mogelijk gemaakt door elektromagnetische velden, in de volksmond straling genoemd. Simpel gezegd gaat het om een in principe natuurlijk verschijnsel dat de mens is gaan benutten voor communicatiedoeleinden en dataoverdracht.
Het elektromagnetisch spectrum is de verzamelnaam voor alle mogelijke straling die per soort verschillen in energieniveau. De sterkte wordt aangeduid in hertz. Radiogolven zijn een onderdeel van het spectrum. Mobiele telefoons, draadloos internet en radio- en tv-zenders maken gebruik van velden met een frequentie van 100.000 Hertz tot 300 Gigahertz. Overigens vallen ook zonlicht en warmte onder elektromagnetische velden. In feite is al het leven op aarde nauw verweven met deze straling in al haar verschijningsvormen. Dat geldt ook voor processen in ons lichaam. Als een vorm van natuurlijke ‘bluetooth’ zendt de ene hersenhelft draadloze signalen uit naar de andere hersenhelft, het is dankzij deze hersengolven dat we functioneren. Daarnaast zijn dieren en insecten, zoals honingbijen bijvoorbeeld, eveneens afhankelijk van de juiste frequentie voor hun navigatie. Zonder elektromagnetische straling weten ze niet waar ze zijn en waar ze heen moeten.
Kort samengevat functioneert de natuur dus allang ‘draadloos’ voordat de industrie dit natuurlijke fenomeen ontdekte en in de jaren negentig als nieuwe technische ontwikkeling bij het grote publiek introduceerde. De verschillende frequenties (natuurlijk aanwezig) worden door onze overheid als koopwaar aangeboden aan aanbieders van telecomdiensten die de kosten vervolgens weer doorberekenen aan de klant. Sindsdien is er een enorme toename van industriële straling in onze leefomgeving, kunstmatig opgewekt door de mens. Tot op heden kan geen wetenschapper garanderen dat gebundelde straling de natuurlijke processen niet verstoort.
Gefaseerd
De staat verdient flink aan het verkoopbaar stellen van frequenties die zij als collectief bezit beschouwt. Afgelopen maand werden nieuwe frequentiebanden bij opbod verdeeld onder telecomaanbieders. Een eerdere veiling in 2012 leverde de Nederlandse schatkist 3,8 miljard euro op, de laatste veiling bracht 1,23 miljard euro op. Voor wat betreft de 5G-toepassing is dit nog maar het begin. Verschillende frequenties, beginnend bij 700MHz tot aan de hoogste 60GHz-band, zullen in de toekomst worden vrijgemaakt voor deze nieuwe stap. Een deel van de 700 MHz 5G-zenders, specifiek bedoeld voor groot bereik, is al aan bestaande opstelpunten toegevoegd. Nu de veiling is afgerond en nieuwe vergunningen zijn uitgegeven worden de masten meteen in werking gesteld. Uiteraard zullen nog veel meer nieuwe zendinstallaties in de nabije toekomst worden toegevoegd om de beloofde afgesproken dekkingsgraad van 98% te garanderen.
Belangrijk om te weten is dat de vijfde generatie zendapparatuur gebruik maakt van een volledig vernieuwd zendsysteem. Anders dan voorgaande generaties bestaat een 5G-mast in feite uit een veelvoud aan kleine, onafhankelijke zendertjes die bijzonder snel kunnen zwenken, voortdurend op zoek naar waar individuele gebruikers zich bevinden. Dit wordt ook wel ‘beamdivision’ genoemd. Alle 64 losse elementen bij elkaar kunnen indien nodig ook een krachtige bundel vormen.
Tegelijkertijd wordt gewerkt aan het opstellen van honderdduizenden kleinere 3,5 GHz zenders (small cells) die op slechts honderd meter afstand op bushokjes, lantaarnpalen of andere voorwerpen kunnen worden geplaatst. Dit is de tweede fase, een planologische klus die in de praktijk op nogal wat obstakels stuit. Dit heeft deels te maken met de bewerkelijkheid (dikke muren en bomen blijken stoorzenders te zijn) maar wat ook meespeelt is dat onze inlichtingendiensten gebruik maken van de 3,5 GHz-band voor spionage en afluisterpraktijken. Daarom zal de tweede fase van de uitrol van 5G naar verwachting pas over een jaar of anderhalf kunnen worden gerealiseerd. Als oplossing heeft de Nederlandse overheid besloten om het afluisterstation allereerst naar West-Duitsland te verplaatsen alvorens deze frequentie geveild kan worden.
Internationaal
5G is verre van een lokale aangelegenheid, het is een netwerk dat mondiaal wordt uitgerold. De invoering is een beleidsvraag waar bijna iedere regering op aarde zich voor gesteld ziet.Toen de uitrol van 5G werd aangekondigd stuurden 215 wetenschappers afkomstig uit 41 landen een brandbrief aan de Verenigde Naties (UN) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). In tegenstelling tot wat onze overheid beweert stelden zij dat ‘meerdere recente wetenschappelijke publicaties hebben aangetoond dat elektromagnetische velden (EMF) levende wezens beïnvloeden bij een niveau dat ruim onder de meeste nationale en internationale richtlijnen ligt.’ Inmiddels hebben 282.253 mensen en organisaties uit 218 landen de brief medeondertekend.
Samenvattend is het moeilijk vol te houden dat de schadelijkheid van straling niet bewezen is. Ook is het wetenschappelijk niet te verantwoorden om 5G-critici als een stel hersenloze complotdenkers te framen. In plaats daarvan zouden we ons net als Sander Funneman moeten verdiepen in de elektrische communicatie van bijen, bacteriën, vogels, waterdieren, bomen, planten, de planeten en de maan. Ook al staat het onderzoek naar natuurlijke ‘straling’ nog in de kinderschoenen, er zijn al heel wat studies beschikbaar die de puzzel kunnen helpen leggen.
Ik als mens, de meest dominante soort, kan mijn stem gebruiken om mijn zorgen uit te spreken, maar alle andere vormen van leven hebben die mogelijkheid niet. Honingbijen kunnen geen stukje plaatsen in dit blad om aan te geven dat zij merken hoe hun leefomgeving nu al wordt ontregeld door 1G, 2G, 3G en 4G.
Marjolein van Pagee
Meer informatie: Boek Elektrisch Ecosysteem van Sander Funneman
Foto’s: Marjolein van Pagee
Lees ook:
> Sterke afname van insecten en uitsterven van boomsoorten – Toeval? Of is er meer aan de hand?
> Actiegroep brengt gevolgen straling op ecosysteem onder de aandacht bij gemeente
Waardeer je deze website?
Overweeg dan ook eens om een donatie te doen, zodat de website ook in de toekomst kan blijven bestaan.