Het is tijd voor stralingsarme communities

De laatste tijd worden steeds meer mensen en gemeenten zich bewust van het feit dat elektromagnetische straling van o.a. zendmasten, wifi en smartphones wel degelijk gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Er vinden momenteel overal in het land informatiebijeenkomsten plaats en er ontstaan steeds meer actiegroepen die opkomen voor de volksgezondheid. En alhoewel de Nederlandse overheid nog steeds wegkijkt van de feiten, is er wel duidelijk iets aan het verschuiven.

Elke waarheid doorloopt drie stadia:
Eerst wordt ze belachelijk gemaakt;
Dan wordt ze hevig bestreden;
Tenslotte wordt ze als vanzelfsprekend aangenomen.

— Arthur Schopenhauer, Duitse filosoof

In afwachting van het ‘wakker worden’ van de overheid lijkt de tijd nu wel rijp om alvast te gaan bewegen naar een wenselijke realiteit voor veel stralingsgevoelige mensen, namelijk een stralingsarme woon- en leefomgeving. De komende tijd wil ik mij dan ook actief gaan inzetten voor deze zogenoemde ‘witte zones’.

Gebiedsontwikkeling

Op dinsdag 3 maart organiseerde welzijnsorganisatie MeerWaarde een conferentie rondom maatschappelijke vraagstukken in de regio Haarlemmermeer. Wouter Hart, auteur van het boek Verdraaide organisaties, hield deze middag een inspirerend betoog over hoe maatschappelijke organisaties vaak te veel gefocust zijn op het aanbieden van hun kant en klare oplossingen, waarbij ze voorbij gaan aan wat de betreffende persoon nu eigenlijk echt nodig heeft; waar het wérkelijk om gaat. De bedoeling raakt in de verdrukking. Hij deed dan ook een oproep tot anders denken.

Vervolgens waren er sessies over diverse maatschappelijke onderwerpen, waarbij mijn interesse vooral uitging naar een presentatie over woonlandschappen. Yvonne Lub, van Podium voor Architectuur, vertelde dat er vorig jaar in maart en juni ook al bijeenkomsten waren om te inventariseren welke behoefte aan gebiedsontwikkeling er in onze regio is. Bewoners en organisaties werden daarbij uitgenodigd om mee te denken.

Ze schetste ook een beeld van hoe we als mensen al eeuwenlang gehecht zijn aan het wonen in ‘een hofje’. Mensen zijn sociale wezens die graag willen wonen in een soort van community met gelijkgestemden bij elkaar. Heel herkenbaar.

Het zou mooi zijn als er voor stralingsgevoelige mensen ook op diverse plekken in het land stralingsarme communities komen, zodat we niet gedwongen worden om in stralingsvolle omgevingen te (over)leven. Volgens het wetsvoorstel implementatie Telecomcode moet 98% van het grondgebied van elke gemeente straks over een draadloze dekking beschikken. Anders bekeken betekent dat ook dat er dan dus 2% van het grondgebied van elke gemeente niet van draadloze dekking voorzien hoeft te worden. Die 2% kan dus mooi gebruikt worden voor stralingsarme communities. Ik zie mogelijkheden en kansen!

Na afloop heb ik Yvonne Lub ook nog even persoonlijk gesproken en haar geattendeerd op de situatie dat er vele stralingsgevoelige mensen op zoek zijn naar stralingsarme woonruimte; dat is echt een gat in de markt! Ze gaf aan dat ze inderdaad al vaker had gehoord dat die mensen er zijn en ze zou het meenemen in de verdere ontwerpplannen voor de regio.

LiberTerra als nieuwe oplossing

Na de presentatie van Yvonne Lub vertelde Mieke Elzenga van de stichting Liberta Care dat zij samen met expertisecentrum Our Human Nature bezig is met het realiseren van kleinschalige communities op vrijkomende agrarische terreinen, met name in de buitengebieden. Hierbij wordt wonen gecombineerd met collectieve voedselteelt en wordt er bijgedragen aan Duurzame Doelen.

Bij de duurzame doelen heb ik wel zo mijn bedenkingen. Duurzaam betekent in de praktijk vooral dat we van het gas af zouden moeten en dat alles elektrisch moet. Maar elektrische toepassingen betekent wel dat je te maken hebt met laagfrequente elektrische en magnetische velden die lichaamsprocessen flink kunnen verstoren. Als stralingsgevoelig persoon zit je daar natuurlijk niet op te wachten.

Ik wil graag bedraad bellen en internetten, van wifi krijg ik geïrriteerde ogen en word ik draaierig. Ik wil graag koken op gas, bij elektrisch koken sta je midden in een elektrisch veld. Ik wil een dak zonder zonnepanelen, omvormers veroorzaken vuile stroom op het elektriciteitsnet. Ik wil geen warmtepomp, dat genereert trillingen en bromtonen, oftewel laagfrequent geluid. En niet om dwars te liggen, nee, ik krijg hierdoor serieuze gezondheidsklachten. Het is dus van belang om, zoals Wouter Hart al aangaf, te ‘kijken naar de bedoeling’ en niet naar ‘wat het systeem voor ons heeft bedacht’.

Maar tegelijkertijd zie ik wel de enorme kracht achter de communities waar Mieke Elzenga mee bezig is. Het is een win-win-situatie. Vrijkomende agrarische bebouwing kan weer zinvol worden benut, er ontstaan nieuwe woonplekken, en lokale voedselteelt en voedselbossen maakt mensen weer zelfvoorzienend. Daarnaast zorgen communities voor verbinding in de samenleving, waardoor het ook gelijk een mooi antwoord is op de problematiek rondom eenzaamheid. Het eerste project wordt nu gerealiseerd rondom een stolpboerderij in Geestmerambacht, Langedijk (NH). Heel inspirerend.

Dit concept spreekt mij zeer aan, dus ik heb mij gelijk aangemeld voor een mogelijk vervolgproject, maar dan in een stralingsarme community. Ik ken inmiddels heel veel mensen die ook gezondheidsklachten ervaren door straling. Het stemt mij hoopvol dat er via deze route misschien toch een menswaardige manier van leven mogelijk wordt.

Initiatieven voor stralingsarm wonen

Gelukkig zijn er inmiddels vanuit meerdere hoeken initiatieven aan het opstarten rondom stralingsarme woonplekken. In 2018 gaf Fred Woudenberg, Hoofd van de afdeling Gezondheid & Milieu van de GGD, al aan dat het goed zou zijn als er een stralingsarm gebied zou komen. Vorig jaar zagen we al het initiatief van Rob Mesman voor stralingsarme appartementen en een herstellingsoord. En Marieke is met een aantal mensen bezig met het verkennen van stralingsarme woongroepen voor 50 plussers via de LVGO.

Aanstaande donderdag is er een bijeenkomst van het Kennisplatform EMV in Bilthoven. De Stichting EHS gaat daar ook het dringende verzoek indienen om ‘witte zones’ en een crisis opvanglocatie te realiseren in Nederland. Zaterdag 4 april is de landelijke contactdag van de Stichting EHS zelfs helemaal gewijd aan het thema ‘witte zones’, waarbij ze iedereen oproepen om met initiatieven te komen.

Het lijkt erop dat de tijd nu rijp is om daadwerkelijk stappen de goede kant op te zetten. Ik ga mij er voor inzetten, want stralingsgevoelige mensen hebben ook recht op een gezonde woon- en leefplek, wat in ons geval betekent ‘stralingsarm’. De overheid heeft het steeds over een inclusieve samenleving… Wij willen ook graag meedoen!

Silvia Belgraver

Foto’s: Marnix Lamers
Afbeelding Stolpboerderij: Stichting Liberta Care

Lees ook: Wie wil er meehelpen met het oprichten van Stralingsbewuste Woongemeenschappen?


Waardeer je deze website?
Overweeg dan ook eens om een donatie te doen, zodat de website ook in de toekomst kan blijven bestaan.