Het jaar 2018 is voorbij gevlogen. Tijd voor een terugblik. Wat vooral opvalt is dat de kloof tussen de overheid en burgers steeds groter aan het worden is. De overheid schuift gezellig aan bij de telecomindustrie en stelt de economische belangen (€) voorop. Nederland moet koploper zijn en 5G moet zo snel mogelijk uitgerold worden. De gezondheid van burgers wordt voor het gemak maar even terzijde geschoven. En burgers en belangenverenigingen die met de overheid in gesprek willen, worden genegeerd.
Aan de andere kant beginnen steeds meer burgers wakker te worden. Steeds meer mensen ontdekken (op basis van eigen ervaringen) de relatie tussen gezondheidsklachten en straling. De vele burgeracties en -initiatieven dit jaar zijn tekenend. En met de aangekondigde komst van 5G is het heel belangrijk dat we ook in 2019 doorgaan met het bewust maken van onze medemensen, gemeenteraadsleden, scholen, beleidsmakers en de landelijke overheid. Wegkijken is geen optie meer, het gaat hier over de gezondheid van ons allemaal.
Onderstaand een selectie van een aantal gebeurtenissen waarover op deze website is geschreven in het jaar 2018:
Nationale Gezondheidsbeurs
Januari 2018 startte al gelijk goed met de organisatie van de stand van Eerlijk over Straling op de Nationale Gezondheidsbeurs. Binnen 10 uur tijd was in een besloten facebookgroep voor stralingsbewuste mensen al het aanzienlijke bedrag voor de stand op de gezondheidsbeurs bijeen gebracht. Een grote hoeveelheid mensen wilde niet alleen geld bijdragen, maar ook nog belangeloos meehelpen en aanwezig zijn op de beurs om onze medemensen van eerlijke informatie te voorzien. Mooi om te zien dat zoiets ook tot stand kan komen vanuit eensgezindheid onder de mensen zelf.
Tijdens de Gezondheidsbeurs van 1 t/m 4 februari wisten vele mensen de stand te vinden. Als de overheid ons niet informeert, dan moeten we het zelf maar doen. Wel vreemd trouwens dat ook het Antennebureau een stand had op de Gezondheidsbeurs, zendmasten verstoren juist onze gezondheid. Maar gelukkig hebben vele beursbezoekers ook het eerlijke verhaal via de stand van Eerlijk over Straling kunnen horen. Ook in 2019 zal deze stand weer aanwezig zijn op de Gezondheidsbeurs, want er is nog veel voorlichtingswerk te doen!
Het Actieplan Digitale Connectiviteit van de Overheid
In maart kwam in het nieuws dat de overheid de landelijke normen voor straling van zendmasten wilde gaan vastleggen in wetgeving. Dat klonk mooi, maar wat vooral opviel is dat het Ministerie van Economische Zaken (€) hiermee kwam en niet het Ministerie van Volksgezondheid. Bij nadere bestudering van de stukken bleek ook dat het vooral een onderonsje met de telecomindustrie betrof waarbij de economische belangen van de telecomindustrie (meer winst, geen gedoe met burgers en gemeenten) en van de overheid zelf (miljarden inkomsten van frequentieveilingen) geregeld moesten worden.
En dat brengt ons bij het Actieplan Digitale Connectiviteit. De overheid wilde iedereen zogenaamd inspraak geven door een openbare internetconsultatie te organiseren. In april bleken er 239 openbare reacties op het actieplan te zijn ingediend, waarvan de overgrote meerderheid was geschreven door bezorgde burgers en belangenverenigingen die duidelijk aangaven dat zij wilden dat de overheid ook het onderwerp gezondheid mee zou nemen in het plan.
Uit het Rapport Doelgroepenbeleid van het Antennebureau bleek ook dat in 2017 meer dan 40% van de mensen zich enige tot ernstige zorgen blijken te maken over straling. Zo’n 10% van de bevolking neemt er zelfs maatregelen tegen. Bovendien houdt meer dan de helft van de mensen rekening met schadelijke effecten van mobiele telefonie op de lange termijn. Dat zijn toch duidelijke signalen.
In juli heeft de staatssecretaris het definitieve Actieplan naar de Tweede Kamer gestuurd. Hierin viel te lezen dat Nederland hard aan het werk moet om digitale koploper te blijven. In het 48 pagina’s tellende actieplan is er welgeteld één alinea opgenomen over de zorgen die zijn geuit rondom de volksgezondheid. Om burgers te beschermen tegen deze bedreiging is er één actiepunt vastgesteld, namelijk dat de blootstellingsnormen die al werden toegepast, nu officieel worden vastgelegd. De overheid vindt de volksgezondheid dus blijkbaar niet belangrijk.
Ongezonde relatie tussen Overheid en Industrie
Het wordt ook steeds meer zichtbaar in het nieuws dat de overheid en de industrie een ongezonde relatie hebben met elkaar. En dat geldt niet alleen voor de telecomindustrie, maar ook voor diverse andere grote industrieën (machtsblokken). Deze grootbedrijven zijn kapitaalkrachtig en zijn dan ook stevig aan het lobbyen bij overheden om te zorgen voor minder strenge regels om maximale winst te kunnen behalen. Het meeste speelt zich af achter gesloten deuren, maar zo af en toe wordt de werkwijze ook duidelijk zichtbaar.
Zo stapten in mei de overheidsinstanties RIVM en NVWA per direct uit de commissie die de normen voor het meten van teer en nicotine in sigaretten bepaald. Zij vonden dat de commissie te zwaar gedomineerd werd door de tabaksindustrie, waardoor de volksgezondheid in het geding kwam. Het zoeken naar andere eerlijkere meetmethoden is jarenlang tegengewerkt door de industrie.
En in augustus zagen we dat Monsanto een schadevergoeding van 289 miljoen dollar moest betalen aan een voormalig schoolconciërge die lymfeklierkanker had gekregen na het veelvuldig gebruik van Roundup. Tijdens de rechtszaak bleek uit de interne documenten dat het bedrijf al jarenlang wist van de schadelijke gevolgen van dit onkruidbestrijdingsmiddel en dat zij dit actief probeerden te verbergen. Wetenschappelijke studies werden beïnvloed en een politieke lobby heeft er voor gezorgd dat het middel weer voor vijf jaar is toegestaan op de Europese markt.
De vergelijkingen met straling zijn in al dit soort zaken treffend. Ook de telecomindustrie heeft andere belangen dan onze gezondheid en ook hier is sprake van belangenverstrengeling. Dat was in oktober ook weer te zien in het nieuwsbericht dat de stad Brussel haar stralingsnormen verhoogde omdat 5G anders niet uitgerold kon worden. In het bericht is duidelijk de sturende kracht van de industrie zichtbaar.
Vele burgerinitiatieven
Gelukkig worden steeds meer burgers wakker en ontstaan er ook steeds meer actiegroepen en burgerinitiatieven. Het jaar startte al gelijk met een groep burgers die onder de naam ‘Stralen doen we liever zelf’ met de gemeente Utrechtse Heuvelrug in gesprek gingen over slimme lantaarnpalen. Na een informatiebijeenkomst werd uiteindelijk in maart besloten om geen zendapparatuur op de lantaarnpalen mogelijk te maken. Bekijk hier de samenvatting van deze avond.
In mei is er een petitie overhandigd aan de gemeenteraad in Weesp tegen de plaatsing van een zendmast in een kinderrijke buurt. De motie Duurzaam Antennebeleid Weesp is daarna met unanieme stemmen aangenomen. En in juni vond er een informatievergadering plaats in gemeente Heusden over slimme lantaarnpalen, waarna het beleidsplan met daarin enkele belangrijke aanpassingen met betrekking tot gezondheidsaspecten unaniem werd aangenomen.
In Rijsenhout is een volledig dorp in opstand gekomen tegen de komst van een mega-transformatorstation vlak naast hun dorp. Na vele gesprekken en acties is het plan nu van de baan. Een mooie overwinning, waaruit maar weer eens blijkt dat je met in actie komen wel degelijk iets kunt bereiken. In oktober was er een burgerinitiatief in Eindhoven om er voor te zorgen dat er geen zendmasten bij basisscholen en kinderdagverblijven geplaatst zouden worden. En op de valreep van het jaar nog een oproep van een burger uit de gemeente Berkelland die de vergunningsvrije uitrol van 5G, die in het voorgenomen antennebeleid staat vermeld, wil voorkomen.
Maar daarnaast waren er ook vele andere soorten initiatieven. Zoals de fotoserie van Koen Verheijden in januari, die mensen met EHS letterlijk in beeld bracht. Verder kwam er in maart een nieuw boek uit over de Gezondheidsklachten door straling. Hierin beschrijft Jolanda van Dam welke impact dat op je maatschappelijke, sociale en mentale leven heeft. In juni kwam een burger met een mooi plan voor een wifi-vrij park naar aanleiding van een ideeëncompetitie in Eindhoven. En in september was er het event van de expertgroep Let’s Talk About Tech die in Eindhoven een diverse groep mensen en beleidsmakers bij elkaar bracht om naar aanleiding van de films Ubiquity en Generation Zapped het gesprek met elkaar aan te gaan.
Documentaire Ubiquity
Dit jaar was er veel aandacht voor de documentaire Ubiquity. De film toont een drieluik, waarin drie elektrogevoelige mensen worden gevolgd; Anouk uit Weesp, Per uit Zweden en Asaka uit Japan. Net als de ‘kanaries in de kolenmijn’ zijn elektrogevoelige mensen de eersten die de fysieke gevolgen ervaren van de overmatige hoeveelheid straling waaraan wij tegenwoordig worden blootgesteld. Een signaal dat we maar beter heel serieus kunnen nemen. Op zondag 3 juni ging de bioscoopversie van Ubiquity in première in EYE Filmmuseum in Amsterdam. De film draaide in bioscopen in het hele land. Diverse media hebben hier aandacht aan besteed.
Op 15 oktober waren Bregtje van der Haak (de regisseur van de film) en Anouk (een hoofdpersoon uit de documentaire) te gast bij RTL Late Night met Twan Huys om te praten over de film Ubiquity en de impact van draadloze technologie. Op 22 oktober was de documentaire ook op televisie te zien bij de VPRO op NPO2. Mocht je de documentaire gemist hebben, dan kun je hem hier terugkijken.
Straling op scholen
Ook straling op scholen was een regelmatig terugkerend onderwerp in het nieuws. Sinds september is het gebruik van mobiele telefoons op lagere en middelbare scholen in Frankrijk volledig verboden. Ze waren al verboden tijdens de lessen, maar nu is het verbod uitgebreid naar de (lunch)pauzes en tussenuren. Wat dat betreft is Frankrijk een voorloper in het serieus nemen van de nadelige effecten van het overmatige smartphone-gebruik.
Helaas onderneemt de Nederlandse overheid geen voorzorgsmaatregelen om kinderen op school te beschermen tegen de nadelige effecten van het gebruik van smartphones, tablets, wifi en andere draadloze technieken. Gelukkig zijn er ook een aantal Nederlandse scholen die deze problematiek wel serieus nemen, dit zijn vooral de Vrije Scholen. Zie bijvoorbeeld dit interview met een leerkracht van de Vrijeschool voor basisonderwijs Meander in Nijmegen. Hij nam daar het voortouw om de blootstelling aan elektromagnetische velden binnen de school aanzienlijk te reduceren.
Het is ook goed om te zien dat steeds meer scholieren zich zelf verdiepen in de effecten van straling. Zo is er op onze website bijvoorbeeld een mooi profielwerkstuk geplaatst door een 16-jarige Havo scholier over de invloed van nieuwe technologieën. En er zijn in Eindhoven diverse prachtige projecten van studenten. Zo gaan vier studenten van de Technische Universiteit Eindhoven een huis ontwerpen en realiseren speciaal voor mensen met EHS. En er zijn meerdere studenten van de Design Academy bezig met het thema straling.
Laten we de kloof gaan dichten in 2019
We zien gelukkig wel dat het onderwerp straling steeds vaker in het nieuws komt. De bewustwording is groeiende, maar er is nog veel werk te verzetten. De overheid zit veelal nog steeds op de stoel van de industrie. En de burgers vertrouwen er nog te veel op dat de overheid wel voor haar zal zorgen. Terwijl de geschiedenis op allerlei manieren allang heeft laten zien dat de overheid vaak de laatste is die in beweging komt. Het is dus zaak om zelf alle informatie te onderzoeken en zelf je eigen conclusies te trekken. Op deze website staat veel informatie verzameld, dus doe er je voordeel mee.
En dat geldt zeker ook voor de hier meelezende gemeenteraadsleden. De overheid heeft het voornemen om In 2019 de frequentieveiling voor 5G te laten plaats vinden en om vanaf 2020 5G ook daadwerkelijk te gaan uitrollen. Dit betekent een enorme toename aan elektromagnetische velden in de directe leefomgeving van burgers, wat wel degelijk gevolgen gaat hebben voor de volksgezondheid.
Ook vanuit de Europese Unie hoeven we geen steun te verwachten. Zij willen 120 miljoen euro van ons belastinggeld gaan besteden aan gratis wifi in alle openbare ruimten. Hierdoor worden deze plaatsen ontoegankelijk voor stralingsgevoelige mensen. Zij worden buitengesloten, terwijl het streven toch juist is om een inclusieve samenleving te zijn. Gemeenten zijn mede verantwoordelijk voor de gezondheid van haar burgers. Dus verdiep je in de materie, zet het op de gemeente-agenda en sta op voor de gezondheid van ons allemaal. Achterover leunen is geen optie.
Laten we er gezamenlijk voor gaan zorgen dat de kloof tussen de (lokale) overheid en burgers in 2019 verdwijnt en dat we open en eerlijk met elkaar in gesprek gaan op basis van onafhankelijke informatie. En laten we keuzes gaan maken die goed zijn voor ons allemaal en niet alleen voor een bepaalde groep mensen. Tot slot wil ik alle lezers, schrijvers en initiatiefnemers hartelijk bedanken voor hun enorme inzet voor een gezondere wereld. Ik wens iedereen een voorspoedig en gezond 2019!
Silvia Belgraver
Waardeer je deze website?
Overweeg dan ook eens om een donatie te doen, zodat de website ook in de toekomst kan blijven bestaan.